Grenjavinnslan 2010

 

Góðan og blessaðan daginn.

Mynd 1: Séð yfir keldunesheiði og Garðsheiði

Jæja það er nú kominn tími á að fara að skrifa aftur. Hef ekkert skellt mér á lyklaborðið í sumar vegna anna í grenjavinnslu og svo var farið í örlítið sumarfrí vestur á firði. Var það nú í fyrsta skipti sem ég fer vestur og er þetta einstaklega flott svæði, við héldum okkur við suðurfirðina, ástæða ferðar okkar vestur var að fara á ættarmót. Gaman var að hitta innfædda vestfirðinga, ætlaði mér nú að kíkja á refasetrið sem opnaði nú í sumar en maður kemst ekki yfir alltí einu þannig að maður hefur enn ástæðu til að kíkja vestur :) Það var alveg sérstaklega gaman af að sjá Hafernina sveima þarna í kringum eyjarnar og firðina einkar tignarlegur fugl. Eina tófu sá ég í Kjálkafirði og var hún með hvolp með sér sjálfsagt á leið að kenna honum að veiða.

 

En mestur tíminn hefur nú samt farið í grenjavinnsluna hjá mér í sumar, fórum við Hjalti okkar annað sumar saman á grenin í Keldunes og Garðsheiði. Erum við alltaf að reyna að bæta okkur í upplýsingaöflun/skráningu á þessum veiðum okkar erum við farnir að skrifa niður allt sem okkur finnst markvert á okkar ferðum um grenin t.d. Hvort sé merkjanlegur umgangur eða eitthvað annað sem maður tekur eftir á grenjunum. Svo og þegar tófa er í greninu þá reynum við að greina fæðuleifar sem eru á greninu, í hvaða ástandi dýrin eru hve margir hvolpar, hvaða litur sé á dýrum og hvolpum osfrv.. Nú sendi ég í fyrsta sinn hræ til Páls Hersteinssonar til aldursgreiningar ofl reyndar náði ég ekki að senda öll hræin en vonandi fer þetta að komast í skipulagið hjá manni að ná að senda honum hræin. Verður gaman af að sjá niðurstöðuna úr því vegna þess að dýrin voru áberandi gömul, svo var á 3 greninu okkar að þar var snoðdýrslæða með snoðdýrshvolpa því miður þá misfórst að senda hana til Páls.

Eftir grenjavinnsluna tók Hjalti sig til og skrifaði býsna góða og skemmtilega samantekt yfir sumarið hjá okkur, og eftir samtal við hann að þá ákváðum við að birta það hér á blogginu vona að þið hafið gaman af.

 

Samantekt grenjavinnslu frændanna 2010:

 

Mánudagurinn 14. júní runninn upp. Frændur tveir örkuðu af stað til þess að hefja grenjavinnslu árið 2010. Að sjálfsögðu var förinni heitið í Ásbyrgi þar sem bíllinn var fylltur af eldsneyti og bakpokar af nesti, það hefur jú sjaldan klikkað að taka Ásbyrgisborgara með frönskum á milli með í heiðina.
Þetta árið var tekin ákvörðun um að byrja að leita frá Eyvindastaðarvegi. Fyrsta greni sem kíkt var í var Grenishóll, umgangur eftir hvítt dýr greinilegt af hárum, annað var ekki að sjá þar. Því næst var kíkt á greni sem Hjalti fann árið áður, "grenishola"

og hafði ekkert gerst þar. Því næst lá leið á Einarsgreni og var ekkert markvert að frétta þaðan.
Þegar þessu var lokið tölti Sveinn sér í bílinn en Hjalti hélt rakleitt á Jarðbakkann. Þar var svo sem ekkert að sjá utan þess að bein, sennilega úr tófu, voru inni í hellinum.
Hjalti hélt aftur í bílinn og þeir frændur héldu leit áfram, Illagreni var ekkert umgengið frekar en Hestakrókarnir sem komu þar næst á eftir. Hjartargreni og Víðigreni (sem var í árið áður (Mór refur, hvít læða og 4 yllar, 2+2) komu svo næst og var ekkert að sjá á þeim. Jafnagil kemur þar á eftir en það sem einkennir það greni er í raun býsna fjöldi af holum sem liggja meðfram gilinu. Þeir frændur kíktu í þær holur sem merktar eru og mátti sjá að tófurnar liggja býsna við þær á veturna. Þó var ekki hægt að sjá að umgangur væri nýlegur og því stefnan tekin á Stóragreni. Umgangur þar var lítill (minnir að það hafi verið hvít hár í munna) en það sem kom á óvart þar var rolluhræ við grenið, augljóslega frá árinu áður. Hvort þetta hafi verið heilt hræ eða hreinlega partar er ekki gott að segja.
Að þessu loknu lá leið þeirra frænda til baka, Sveinn stökk úr við norðurenda Jafnagilsins og tölti sér austur á Mundagreni þar sem umgangur var enginn. Því næst tölti hann norður á Nibbugreni (sem er töluvert labb) og þar var ekkert að sjá heldur. Var stefnan hjá Sveini sú að klára þetta labb með því að labba norður í Vatnshól en hann gerði það ekki því Hjalti hafði fréttir að færa. Á meðan Sveinn hafði verið í göngutúrnum hafði Hjalti keyrt norður fyrir skóginn, rölt norðaustur eftir Bláskógargötu og í átt að Hraunhólaréttinni. Þegar hann átti eftir um 600 – 800 metra sér hann að hvít tófa stendur heima á greninu. Sest hann því niður og fylgist með dýrinu athafna sig heima ásamt 4 hvolpum sínum. Þarf hann að sitja þarna í 3 tíma og bíða eftir því að læðan hafi sig burt af greninu svo hægt sé að koma sér heima að greninu, í byssufæri. Á meðan þessu stóð röltir Sveinn sér aftur vestur á veg frá Nibbugreni og þarf að rölta norður í bílinn þar sem Hjalti hafði skilið við hann.
Hjalti sér að læðan fer að heiman um 20:00 um kvöldið og hraðar hann sér heim á grenið, í um 75 metra færi frá greninu. Hann er ekki löngu lagstur þegar annað dýrið kemur heim, afar ljóst dýr, með æti í kjaftinum. Yrðlingarnir koma fagnandi út á móti og taka við ætinu, dýrið snýr sér við og fær þá himnasendingu beint í bóginn. Hjalti hljóp heim á grenið og sótti dýrið þar sem hann sá það ekki þaðan sem hann lá. Kom þá í ljós að þetta var mórauður refur, lítið sem ekkert grensmoginn og virkaði þar af leiðandi hvítur þar sem vetrarhárin voru svo upplituð. Þetta gerist um 21:00 og miðar Sveini vel á göngu sinni. Um 22:00 kemur læðan heim, augljóslega sama dýr og Hjalti hafði fylgst með í 3 tíma fyrr um daginn, og hafði hún æti í kjaftinum. Það sem einkennandi var fyrir hana var hversu mikið hvít hún var, þá aðallega eyru og skott. Þegar hún átti eftir um 5 metra í grenið stoppar hún skyndilega og snýr framhlutanum í átt til Hjalta og varð það hennar hinsta stopp. Þegar þetta gerist á Sveinn eftir um 400 metra til Hjalta og flýtti hann sér því til frænda síns. Þeir fengu sér smá nesti, skelltu sér heim á grenið og gerðu tilraun við að gagga hvolpana út. Það virkaði vel og komu þeir allir en þeir frændur eiga ennþá eftir að þróa hvernig sé best að standa að þessu. Þeir höfðu tækifæri til þess að ná þeim nokkrum en úr varð að Sveinn skaut 1 hvítan hvolp og fóru þeir frændur heim eftir þetta þar sem byrjað var að rigna. Þetta gerist upp úr miðnætti og vissu þeir frændur því að eftir voru 3 yrðlingar, 2 mórauðir og 1 hvítur.

Mynd 2 Hraunhólaréttarparið og 1 hvolpur--  Mynd 3 Séð heim á hraunhólaréttargrenið.
Nokkrum dögum seinna lá Hjalti við grenið og skaut 1 mórauðann hvolp og nokkrum dögum eftir það var Guðmundur refaskytta sendur á staðinn og náði hann að skjóta þá 2 hvolpa sem eftir voru. Grenið fullklárað!

 

Næst var ákveðið að fara suður Laufásveg. Er fyrsta grenið á þeirri leið Vörðuhóllinn. Þegar frændur koma þar að þykjast þeir sjá að ekki er allt með felldu. Hægt er að sjá heim á grenið frá veginum en þetta er býsna vegaleng svo ekki er hægt að gera sér almennilega grein fyrir því. Þeir ákveða því næst að tölta heim á grenið léttir, þ.e.a.s. án þess að taka með sér dót, einungis riffill og haglabyssa höfð með í för. Þegar þeir koma heim á grenið er ekkert um að villast að þarna hefur tófa lagt og grenið býsna útsparkað. Urðu frændur því frá að hverfa og fara aftur í bílinn til þess að sækja bakpoka sína. Þegar þeir koma að greninu í annað skiptið bregða þeir á það ráð að Hjalti leggst í helli sem er staðsettur í Vörðuhólnum sjálfum, en grenið er í litlum hól, um 20 metra sunnan við Vörðuhólinn. Lá Hjalti því í haglabyssufæri. Sveinn fór upp á Vörðuhólinn austantil og lá þar með riffil skyldi hann verða var við ferðir fullorðnu dýranna. Þetta gerist allt seinnipartinn og þegar þeir frændur hafa legið þarna dágóða stund leggja þeir á ráðin að best sé að Hjalti fari til Sveins og Sveinn færi sig sunnar í hólinn, þannig að hann sé í haglabyssufæri við grenið sjálft en Hjalti standi vörð með riffil. Þetta gera þeir og þegar klukkan er um 23:00 um köldið verða þeir varið við að tófa vælir undan þeim skammt austur, Hjalti kemur auga á hana, mórauða tófu, en of seint því var hún komin í um 400 metra færi og fjarlægðist. Var því ekkert hægt að gera. Þeir liggja þó áfram og verður Sveinn var við yrðlingana þegar þeir koma út að leika sér, 4 mórauðir og 2 hvítir. Um 1:00 ákveða þeir frændur að færa sig vestur fyrir grenið og liggja því báðir klárir með riffla. Höfðu þeir ekkert orðið varir og þótti því ástæða til þess að breyta einhverju. Þeir sáu aðeins til yrðlingana sem komu út stöku sinnum en þeir lágu alla nóttina og fram undir hádegi daginn eftir án þess að verða nokkuð varið við ferðir dýranna. Eftir ískalda nótt, -2*, ákváðu þeir að prófa að kalla yrðlingana út og gekk það vel utan þess að aðferðin er ekki nógu vel útfærð hjá þeim og endar það með því að Sveinn skýtur í þvöguna af stuttu færi með haglabyssi og hvolparnir hrúgast inn. Heyrir hann skræki í þeim innan úr greninu en aðeins 1 hvítur hvolpur liggur eftir fyrir utan grenið dauður. Fara þeir frændur því heim til að hvíla sig og safna kröftum enda útséð að þarna sé barátta framundan. Þeir skilja grenið þó eftir opið og vonuðust til þess að dýrin myndu ekki hafa hvolpana á brott með sér.
Seinna sama dag voru þeir frændur mættir aftur, Hjalti tölti heim á grenið og lá í haglabyssufæri enda planið að reyna að fækka hvolpunum (Reyndust mistök á endanum). Sveinn fór dálítinn spöl suður fyrir grenið á bílnum og labbaði Bláskógargötuna til norð – austurs og kom þaðan labbandi beint norður að greninu. Var Hjalti þá búinn að verða læðunnar var en hann sá hana í kíki vera að snudda suður af greninu. Hefði hann haft riffilinn klárann hefði hann eflaust getað komið á hana skoti, færið um 200 metrar. Færir hún sig svo töluvert lengra frá greninu eða í 500 metra færi ca. Lætur hann Svein því vita og kemur hann aftan að læðunni. Sveinn kemur auga á hana en hún er þá of langt í burtu til þess að koma á hana skoti svo hann verður að læðast til þess að kaomst nær. Á einum tímapunkti fær hann læðuna í sigtið á kíkirnum en finnst hún of langt í burtu til þess að þora að skjóta (sem voru önnur mistökin þetta kvöldið) en þegar hún var svo farin gat Sveinn mælt færið og var það rúmlega 200 metrar sem verður að teljast býsna gott færi. Hjalti verður ekkert var við hvolpana svo þeir frændur verða frá að hverfa og ljóst að þessi barátta ætti aðeins eftir að harðna. Hjalti lokaði greninu og setti á það hræðu, nú skyldi gera eina tilraun enn.
Daginn eftir fara þeir frændur á grenið ásamt þeim feðgum, Smára og Binna. Hjalti og Smári fara suður Laufásveg og kemur Hjalti sér fyrir í Vörðuhólnum sjálfum en Smári kemur sér fyrir Suð-Vestur af greninu, um 500 metra frá því. Sveinn og Binni fara suður Eyvindastaðaveg og Binni kemur sér fyrir um 600 metra Suð-Austur af greninu en Sveinn kemur sér fyrir í um 800 metra fjarlægð, beint Suður af greninu. Höfðu þeir komið sér fyrir um kl 18:00 seinnpartinn og ekkert gerist fyrr en um 23:00 að Hjalti verður var við læti í lóum og þröstum norðan við sig, þegar hann lítur við sér hann hvar mórautt dýr kemur hlaupandi að austan til vesturs og eru þá góð ráð dýr. Hjalti snýr sér við og hleypur nokkra metra til norðurs, svo hann hugsanlega komi skoti á dýrið. Dýrið verður vart við ferðir Hjalti og tekur á sprett til norðurs og er við það að sleppa en gerir þau reginmistök að stoppa eldsnöggt í um 300 metra færi og voru það hans síðustu mistök. Var þetta þá mórauður refur af greninu og töldu þeir frændur að ekki væri um að ræða sama dýr og þeir höfðu séð kvöldið áður.
Að lokum fór svo þannig að Hjalti gerði sér ferð og náði 2 mórauðum hvolpum með riffli og varð aðeins var við 1 hvítan í viðbót sem Sveinn svo skaut skömmu seinna. Ekkert varð vart við hina yrðlingana 2 og ályktuðu þeir frændur að þeir hefðu drepist þegar Sveinn skaut á hópinn með haglabyssunni. Læðan náðist ekki.

Leit hélt áfram. Sveinn kíkti í Skógarhæðirnar þar sem enginn umgangur var. Því næst lá leið þeirra frænda upp í Garðsháls þar sem nokkur greni biðu þeirra. Fyrsti stoppistaður var Klöpp, enginn umgangur. Því næst lá leið í Magnúsarhólinn, þar upp á Víðivelli, því næst á Frændann (sem var í árið áður, 2 Mórauð dýr og 4 hvolpar, 2+2 að lit, refurinn náðist ekki) og Dokkina en enginn umgangur var í þessum grenjum. Þeir frændur breyttu aðeins merkinu á Frændanum þar sem þeir sáu sér leik á borði að liggja sunann við grenið. Bensagreni og Hálsbrún voru tekin því næst en þar var enginn umgangur.

Nú átti aðeins eftir að leita frá Garðsvegi og þar sem Sveinn var staddur á ættarmóti vestur á fjörðum fékk Hjalti Smára til liðs við sig. Þeir héldu af stað laugardaginn 26 júní og varð fyrsti viðkomustaður Þórarinsgreni. Þar hafði ekkert gerst svo þeir héldu á Vestari Selstaðarhlíðar. Þar var mikið um tófuskít sem var orðinn nokkuð gamall, enginn umgangur var um holurnar sjálfar svo líklegt er að þetta sé vinsæl vetrarhola hjá tófum. Því var bara eftir eitt greni, Fjárborgin. Þeir félagar voru þangað komnir um 17:00 og eru að hafi sig heim á grenið þegar Smári sér skyndilega að það er tófa heima á greninu. Hann leggst niður og skýtur á hana en skotið missir marks og tófan rýkur í burtu argangi til austurs. Þeir reyna að heyra hvar hún er og endar það með því að hún gaggar um 800 metra sunnan við þá og Hjalti þykist sjá hvar hún liggur á hól og horfir á þá en lætur sig svo hverfa. Þeir lágu til 2:00 um nóttina og urðu ekkert varir, settur hræðu á grenið og fóru heim.
Daginn eftir fóru þangað saman 5 vaskir menn. Smári lá um 600 metra vestan við grenið, Jóhannes og Guðmundur lágu í riffilfæri við grenið og tóku hræðuna, Binni lá um 600 metra sunnan við grenið og Hjalti lá í um 100 metra færi við hólinn sem hann taldi sig hafa séð tófuna í kvöldið áður. Þeir voru lagstir um 18:00 og urðu ekkert varir fyrr en hvítt dýr kemur töltandi utan í hólinn sem Hjalti hafði séð hana í. Skaut hann hana þar og kom í ljós að þetta var hvít snoðdýrslæða. Guðmundur setti boga í grenið og í þá komu 3 snoðdýrsyrðlingar. Sveinn átti svo leið á grenið nokkrum dögum seinna til þess að vitja boganna og ná í þá þegar hann sér fugla vera að hamast í einhverju. Sér hann þá tófu á hlaupum sem hann kom skoti á og var þar refurinn fallinn. Ekki fengust fleiri yrðlingar í bogann svo grenið talið fullunnið!

  Mynd 4 snoðdýrshvolpar af fjárborgargreninu

Þannig var grenjavinnsla 2010 hjá Veiðifélaginu Frændunum, Refadeild.
Fyrir hönd frændanna, Hjalti Guðmundsson

 

Vona að þið hafið gaman af þessu

Góðar stundir  

 kv, Sveinn

Athugasemdir

[Morri (IP-tala skráð) 8.7.2010 kl. 01:01]

Skemmtileg frásögn.

 Refurinn á Hraunsréttinni er skemmtilega sérstakur á litinn..... mér fanst hann líka vera hvítur í fyrstu en við nánari skoðun áttaði ég mig á því að hann væri sennilega mórauður :)   Skoðaði bara myndirnar áður  en ég las textann... alveg að drepast úr forvitni

Helvíti magnað að ná refnum á Fjárréttargreninu þegar  var verið að vitja boganna...   Var grenið lokað þá?

Ógeð þessi snoðdýr, hef ekkert séð þannig þetta árið en veit að það var snoðlæða og 5 hvolpar á vestursléttunni í vor.

Frjósemin frekar lág og þó ??  Snoðdýrin eru nú ekki oft með marga hvolpa svosem og 6 stk í einu "eðlilegu"  Gaman hefði verið að vita aldurinn á læðunni sem gaut 4 og einnig snoðdýrslæðunni.

[svanur (IP-tala skráð) 13.7.2010 kl. 00:16]

Takk fyrir þessa greinagóðu skýrslu.

[Hjalti (IP-tala skráð) 27.8.2010 kl. 15:39]

Jæja frændi.....

 Þó svo vissulega sé yndislegt að lesa þennan vægast sagt frábærlega vel skrifaða pistil hér að ofan bíður maður bara eftir fleiri pistlum og hugleiðingum.

Eitthvað hlýtur nú að vera að gerast í Grænlandinu, þú hlýtur að vera búinn að drepa eitthvað þar í það minnsta.

Kv. Hjalti

[Hjalti (IP-tala skráð) 3.9.2010 kl. 15:37]

Sæll frændi.....

 Það er fátt betra en að koma dauðþreyttur heim úr vinnu, skella stemningstónlist á fóninn og lesa þessa frásögn, djöfull sem maður verður upprifinn við það. Þetta er SVO gaman maður!!

[Ólöf Sveinsdóttir (IP-tala skráð) 17.9.2010 kl. 10:34]

Skemmtileg lesning og flott blogg hjá.

Kveðja Mamma